این حالت‌های دست را به کسی نشان ندهید، مگر اینکه دشمنش باشید

ارتباط، بخش جدایی‌ناپذیر زندگی انسان است. همه ما در تعاملات روزمره خود، چه در محیط کار، چه در روابط شخصی، نیازمند برقراری ارتباطی مؤثر و سازنده با دیگران هستیم. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که ارتباط، فراتر از کلمات است؟ عنصر مهم دیگری به نام زبان بدن وجود دارد که گاه حتی تأثیرگذارتر از گفتار عمل می‌کند.

زبان بدن، شامل حالات، ژست‌ها و حرکاتی است که غالباً ناخودآگاه انجام می‌دهیم، اما پیام‌های قدرتمندی را به مخاطب منتقل می‌کنند. شايد باورتان نشود، اما تحقیقات نشان داده‌اند که بیش از 50 درصد از ارتباط، از طریق زبان بدن صورت می‌گیرد. این یعنی حتی اگر کلمات درستی به کار ببریم، اما زبان بدن نامناسبی داشته باشیم، ممکن است پیام ما به درستی منتقل نشود و حتی واکنش‌های منفی در پی داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین اجزای زبان بدن، دست‌ها هستند. وقتی با کسی صحبت می‌کنیم، دست‌های ما در معرض دید مستقیم مخاطب قرار دارند و حرکات آن‌ها پیام‌های مهمی را ارسال می‌کنند. متأسفانه برخی از حالات دست که عموماً ناخودآگاه انجام می‌شوند، می‌توانند توهین‌آمیز یا گستاخانه تلقی شوند و تأثیری منفی بر ارتباط ما بگذارند. در این مقاله قصد داریم برخی از این حالات نامناسب را بررسی کنیم، پیامدهای آن‌ها را بشناسیم و جایگزین‌های مناسب‌تری برای آن‌ها پیدا کنیم. پس با ما همراه باشید.

حالات توهین‌ آمیز و نامناسب دست‌ها

یکی از آشکارترین این حالات، نشان دادن انگشت وسط است. این حرکت که در فرهنگ عامه به “چُس” معروف است، در اکثر جوامع کاملاً توهین‌آمیز و حتی ولگارانه تلقی می‌شود. حتی اگر از روی شوخی هم این کار را انجام دهید، بهتر است بدانید که طرف مقابل ممکن است برداشت دیگری داشته باشد و آن را بی‌احترامی به خود بداند. پس مگر در موارد خاص و با افراد بسیار صمیمی، بهتر است انگشت وسط را مخفی نگه دارید!

حالت دیگری که می‌تواند پیام پرخاشگری و حتی تهدید را منتقل کند، تکان دادن مشت به سمت مخاطب است. شايد فکر کنید با این کار، حرف‌تان را محکم‌تر بیان می‌کنید اما در واقع، ممکن است طرف مقابل احساس ناامنی کند و ارتباط دچار مشکل شود. سعی کنید به جای مشت کردن دست، از حرکات باز و دوستانه‌تری استفاده کنید.

اشاره کردن مستقیم با انگشت اشاره به فرد دیگر نیز، گرچه در بسیاری از موارد ناخودآگاه انجام می‌شود، اما می‌تواند حس طلبکارانه و گستاخانه‌ای را به مخاطب القا کند. تصور کنید کسی در حال صحبت، مدام با انگشت به سمت شما اشاره می‌کند. احتمالاً کمی معذب می‌شوید، درست است؟ پس بهتر است این حرکت را محدود کنید و در صورت لزوم، از حرکت ملایم سر یا نگاه برای اشاره استفاده نمایید.

به هم زدن کف دست‌ها، حرکت دیگری است که بسته به بافت موقعیت، می‌تواند مثبت یا منفی تعبیر شود. درست است که بعد از یک سخنرانی یا اجرای گروهی، تشویق با دست زدن امری پسندیده است، اما در برخی گفتگوهای رودررو، همین حرکت می‌تواند حس کنایه و تمسخر داشته باشد. بنابراین بهتر است با توجه به شرایط، در استفاده از این حرکت احتیاط کنید و حواستان به واکنش مخاطب باشد.

حتماً شما هم، حداقل در فیلم‌ها حرکاتی مانند نشان دادن نشانه شاخ با دست یا گره کردن مشت در حالت عصبانیت را دیده‌اید. خب، بد نیست بدانید که همه این حالات، عموماً چیزهای خوبی را به ذهن مخاطب منتقل نمی‌کنند و بهتر است به کلی فراموششان کنید. باور کنید در ارتباطات روزمره، به اندازه کافی راه برای ابراز خشم و نارضایتی وجود دارد و نیازی به این حرکات نیست.

پس، اگر می‌خواهید ارتباطی موفق و اثربخش داشته باشید، اولین قدم این است که به زبان بدن خود آگاه باشید. به خصوص مراقب حرکات دستانتان باشید زیرا بیشتر از هر عضو دیگری دیده می‌شوند و می‌توانند در انتقال پیام نقش مهمی ایفا کنند.

این حالت‌های دست را به کسی نشان ندهید، مگر اینکه دشمنش باشید!

پیامدهای استفاده از این حالات

حال که با برخی از حالات نامناسب دست‌ها آشنا شدیم، بد نیست نگاهی هم به پیامدهای استفاده از آن‌ها بیندازیم. مهم‌ترین تأثیر این حرکات، ایجاد حس توهین و بی‌احترامی در مخاطب است. فارغ از نیت شما، طرف مقابل ممکن است این حرکات را حمله به شخصیت خود تعبیر کند و واکنش منفی نشان دهد که همین می‌تواند به از بین رفتن اعتبار و وجهه شما منجر شود.

در محیط کار، استفاده از زبان بدن نامناسب می‌تواند روابط حرفه‌ای شما را به خطر بیندازد. همکاران و مديران شما انتظار دارند که رفتاری حرفه‌ای و محترمانه داشته باشید و استفاده از این حالات می‌تواند اعتماد آن‌ها را از بین ببرد. حتی در روابط دوستانه نیز ممکن است پیامدهای منفی در پی داشته باشد و موجب کینه و دشمنی شود.

اما فراتر از بحث روابط، استفاده از حرکات نامناسب می‌تواند انتقال پیام شما را هم با مشکل مواجه کند. وقتی توجه مخاطب به زبان بدن منفی شما جلب شود، تمرکز خود را از محتوای کلامی شما برمی‌دارد و در نتیجه پیام اصلی شما گم می‌شود. این یعنی حتی اگر حرف‌های درستی بزنید، استفاده از زبان بدن اشتباه باعث می‌شود مخاطب چیز دیگری از صحبت شما برداشت کند.

بنابراین اگر می‌خواهید ارتباطی موفق و موثر داشته باشید، علاوه بر کلمات، به حرکات بدن خود نیز توجه کنید. دست‌ها به عنوان اولین عضو بدن که در معرض دید مخاطب قرار می‌گیرند، اهمیت ویژه‌ای دارند. آگاهی از زبان بدن مناسب و تمرین آن، مهارتی است که ارتباطات روزمره شما را دگرگون خواهد کرد.

جایگزین‌های مناسب

اکنون که می‌دانیم برخی حالات دست چه پیامدهای منفی می‌توانند داشته باشند، بیایید نگاهی به جایگزین‌های مناسب آن‌ها بیندازیم. هدف این است که با تغییر آگاهانه زبان بدن، ارتباطی موفق و موثر با دیگران برقرار کنیم.

یکی از بهترین حالات دست در ارتباطات، استفاده از حالت باز و روبه‌روی کف دست‌هاست. این حرکت احساس صداقت، دوستی و پذیرش را به مخاطب منتقل می‌کند. وقتی می‌خواهید به شخصی اشاره کنید، به جای انگشت از حرکت ملایم کل دست استفاده کنید. این کار احترام شما به مخاطب را نشان می‌دهد.

در حالت ایستاده یا نشسته، بهتر است دست‌ها را در حالتی آرام و طبیعی در دو طرف بدن یا روی پا قرار دهید. این حالت خنثی، مانع از ارسال پیام‌های ناخواسته می‌شود. اگر می‌خواهید روی موضوعی تأکید کنید، به جای به هم زدن کف دست‌ها، با حرکت ملایم دست حرف خود را دنبال کنید.

فراموش نکنید زبان بدن مناسب تنها به دست‌ها ختم نمی‌شود. استفاده از حالاتی مانند لبخند، سر تکان دادن و ارتباط چشمی مناسب نیز در کنار حرکات دست، ارتباط شما را تقویت خواهند کرد. مهم این است که زبان بدن مثبت را در مجموع به کار ببندید.

در نهایت

در این مقاله با برخی از حالات نامناسب دست در ارتباطات آشنا شدیم و دیدیم که چگونه می‌توانند پیام‌های منفی را به مخاطب منتقل کنند. همچنین به پیامدهای استفاده از این حرکات، از جمله از بین رفتن اعتبار، به خطر افتادن روابط و عدم انتقال موثر پیام پرداختیم.

در ادامه، جایگزین‌های مناسبی برای این حالات معرفی کردیم تا بتوانیم ارتباطی مؤثر و دوستانه با دیگران برقرار کنیم. استفاده از حالت باز دست‌ها، اشاره ملایم با کل دست، حالت طبیعی و آرام دست‌ها در کنار بدن و استفاده از سایر عناصر زبان بدن مثبت، از جمله این جایگزین‌ها بودند.

فراموش نکنیم که برقراری ارتباط موفق و موثر، نیازمند آگاهی و تمرین است. برای رسیدن به این هدف، شناخت زبان بدن نامناسب تنها گام اول است. مرحله بعد، جایگزین کردن آگاهانه آن‌ها با حالات مثبت و سازنده است. پس بیایید از همین امروز تمرین را آغاز کنیم و گام‌های کوچک اما مؤثری در مسیر ارتباطی بهتر برداریم.